تهیه‌کننده سابق برنامه‌های مناظره‌محور از ویژگی این برنامه‌ها که کابوسی برای او بوده است و در عین حال عشق و استقامت هم برایش داشته است سخن گفت.

سعید نبی کارگردان و تهیه‌کننده برنامه‌های تلویزیونی به‌تازگی با یک مجموعه مستند به شبکه یک سیما بازگشته است. وی برنامه‌های مختلفی در حوزه محیط زیست داشته است اما شاید هنوز مردم او را با ساخت برنامه‌های سیاسی مثل «مناظره» بشناسند و حالا بعد از ساخت یک دوره برنامه‌های مناظره محور و سیاسی به ساخت مستندهای محیط زیستی و اجتماعی بازگشته است.

سعید نبی درباره بازگشت به تولید آثار مستند در حوزه محیط زیست بیان کرد: ابتدا بگویم که من مستندسازم و عاشق مستندهایی نقادانه با ساختار و موضوعات جدی اجتماعی – محیط زیستی مثل همین مجموعه مستند «تنهایی» هستم و خیلی سریع اصلاح کنم مناظره هم سیاسی بود هم اقتصادی هم اجتماعی و البته فرهنگی اما شخصاً ساختار واقعیت، حقیقت و آگاهی دهنده را دوست دارم و خصوصاً سینمای مستند را با مخاطبان بسیار وسیع و گسترده‌اش در سطح کشور.

از روز اول ساخت مناظره تحت فشار بودم

وی ادامه داد: هدفم از پذیرفتن پیشنهاد مناظره صرفاً ساختار آگاهی دهنده و قالب مناظره محور آن بود. البته ارتباط مستقیم با مردم آن هم در خصوص معضلات و مباحث مهم و اولویت دار زندگی شان نیز دلیل دیگرم بود. در عین حال به این ۲۰ و چند سال مستندسازی در عرصه محیط زیست، حوزه اجتماعی و موضوعات واقع در عمق و بطن جامعه افتخار می‌کنم چرا که فکر می‌کنم من زاده شدم تا بخشی از روایت قصه‌های سخت، زبان، نگاه، خاطره و دردهای پنهان و عیان طبیعت و مردم کشورم برای رسیدن به پیشرفت و آبادانی این سرزمین باشم آن هم با صبوری و با حوصله در ساخت و تولید مجموعه‌های سخت و طاقت‌فرسا که بعضاً تا ۵ سال هم تولیدشان طول می‌کشد.

این تهیه کننده درباره ریسک ساخت برنامه سیاسی از جنس «مناظره» برای سازنده تصریح کرد: از همان روز اول این‌طور فکر می‌کردم چون تحت فشار قرار گرفتم اما در مستند یاد گرفتم پا پس نکشم و با مشکلات مبارزه کنم، انتهای صبوری و تلاش حتماً موفقیت است خصوصاً اگر ایده، پردازش، تخصص و اعتماد و اعتقاد به کاری که انجام می‌دهید باشد و در آن حرف اول را بزند.

اعتراف کنم «مناظره» برای من هم کابوس بود هم عشق

وی در پاسخ به اینکه چقدر «مناظره» برای خود او ریسک داشته است، گفت: مجبورم برای اولین بار اعتراف کنم «مناظره» برای من هم کابوس بود هم عشق، هم ترس و وحشت بود هم جسوری و استقامت، موضوعات بسیار مهم کشور برای دومین بار بعد از انقلاب (که اولین آن اوایل انقلاب بود) به چالش کشیده شد آن هم توسط موافقین و مخالفین سرسخت که روبروی یکدیگر به مناظره پرداختند و من به عنوان تهیه کننده این برنامه ۳ ساعته تصورش هم برایم سخت بود اما خاطرش برایم خیلی جذاب و آرامش بخش بود. از یک سمت مناظره بسیار پربیننده بود و در سطح کشور آمارها می‌گفتند بالای دو سوم جمعیت کشور که در آن دوران که مردم به دنبال رسانه‌های دیگر هم نبودند، بیننده مناظره بودند و خیابان‌ها را خلوت می‌کرد این برای من به عنوان طراح و تهیه کننده یک برنامه تا آن سطح پر بیننده که سوژه‌های جذابی داشت بسیار ارزشمند بود و از طرف دیگر آگاهی دادن به مردم از وضعیت مسئولانشان مهم بود. آن روز همه می‌گفتند مناظره ریسک بزرگی برای صدا و سیماست و من مسئول این ریسک شده بودم.

این تهیه کننده که پیش از این با مرتضی حیدری بدر نقش مجری مناظره‌ها همکاری داشته است درباره اهمیت مجری تصریح کرد: مجری در چیدمان دکور و فضای مناظره کاملاً نماینده مردم است مردمی که صرفاً از یک قشر و جناح و حزب خاص نیستند و خیلی مهم است که مجری اختیار تام داشته باشد که در نقش مردم سوالات ذهنی آنها را در قالب یکی دو سوال حرفه‌ای و اساسی مطرح کند و یا مناظره را به شکلی مدیریت کند که آگاهی و شناخت لازم از نامزدها به مردم داده شوند و مردم راضی شوند چون هدف این رضایت بخشی، انتخاب نامزد مورد نظرشان است اما مهم است که مجری با سوالاتش به مردم خط ندهد چون جهت دادن به یک شخص یا یک جناح خیلی راحت آشکار می‌شود.

نبی در ادامه درباره این دوره از مناظره‌های ریاست جمهوری تصریح کرد: مناظره در همان سال ۹۲ برای تمام شده است و درباره این دوره از مناظره‌های نامزدهای ریاست جمهوری هم تمایلی ندارم اظهارنظری داشته باشم. من «تنهایی» را شروع کردم و تمایل دارم از این پس درباره دنیای جدیدم یعنی مستند «تنهایی» صحبت کنم.

سوژه‌های محیط زیستی در صدر اخبار و نقل محافل مردم

این کارگردان و تهیه‌کننده در ادامه درباره برنامه‌های محیط زیستی تلویزیون و تاثیر آنها عنوان کرد: قطعاً هر اثری که تولید می‌شود می‌تواند کمک کند به شرط آنکه تحقیق منسجم و اصولی و درستی پشت آن باشد و قطعاً همان فیلم‌ها، مستندها و سرمقاله‌ها و صفحات محیط زیستی روزنامه‌ها بوده که وضعیت آگاهی محیط زیستی مردم کشور تا حد بسیار بالایی رشد کرده است، اما تخریب هم به همان میزان بالا رفته که من معتقدم تخریب‌ها به اقتضای شرایط اقتصادی و اجتماعی و توسعه‌ای ناپایدار سودجویان بیشتر است تا موضوعات دیگر. از طرفی ریزگردها و آلودگی هوا و سیل و خشکسالی و رفتارهای خشن طبیعت که ناشی از تخریب‌های ما انسان‌ها است نیز مردم را به سمت آگاهی گرفتن از محیط زیست پیرامونشان برده است که از این مهم نمی‌توان گذشت. محیط زیست اگر امروز لوکس نیست و حیات و ممات ماست دلیلش قطعاً جمیع این موضوعات است که اشاره کردم.

وی در پایان درباره اینکه چه کسانی مخاطب این برنامه هستند و چقدر محیط زیست دغدغه مردم است توضیح داد: در سبد نیاز مردم آنقدر محیط زیست مهم است که هفته‌ها و ماه‌هاست که اخبار مربوط و مرتبط با محیط زیست در صدر اخبار و مباحث شبکه‌های اجتماعی و نقل محافل مردم کشور است مردم با موضوعاتی همچون آّب و بی آبی و کم آبی، خشکسالی، ریزگردها، آلودگی هوا و مازوت سوزی، کشتی‌های ترال چینی در خلیج فارس، خشکی رودخانه‌ها همچون زاینده رود و کارون و خشکی تالاب‌ها و تبعات اقتصادی معیشتی آن در هور العظیم و شادگان، تیر خلاص شکارچیان به محیط‌بان های زنجانی و… از بطن جامعه خبر می‌دهند.