مستند جدیدی که در جشنواره فیلم برلین رونمایی شده است پشت پرده گران ترین نقاشی جهان و نقش نگارخانه ملی لندن در اعتباربخشی به این نقاشی پرابهام را فاش کرده است.

نگارخانه ملی لندن نقاشی «سالواتور موندی» را یک دهه پیش در حالی در یک نمایشگاه رونمایی کرد که این نقاشی اثری ناشناس بود و تردیدهایی درباره هنرمند، مرمت و مالکیت آن مطرح بود.

در مستند بلندی با عنوان «لئوناردوی گمشده» که اخیرا در جشنواره فیلم برلین در آلمان رونمایی شده، به پشت پرده فروش نقاشی «سالواتور موندی» به عنوان یکی از پرابهام ترین اتفاقات در بازار فروش آثار هنری پرداخته است.

پروفسور «برند لیندمان» که در آن زمان ریاست گالری موزه هنری «گِمالده» در آلمان را برعهده داشته است در این مستند عنوان می کند: «از این که این نقاشی در نگارخانه ملی لندن به نمایش گذاشته شد بسیار شگفت زده شدم چراکه این یک نقاشی مشکل دار بود و به نظر من موزه های هنری مهم نباید یک نقاشی که بحث های زیادی درباره اصالت آن مطرح است را به نمایش بگذارند. پیش از آن، یک روز با من تماس گرفته شد و یک دلال آثار هنری گفت یک نقاشی برای گالری گمالده دارد، منظور او همان نقاشی «سالواتور موندی» بود. به نظر من بیشتر این نقاشی یک بازسازی است و مرمت سنگینی نیز روی آن انجام شده بود و به همین دلیل آن را نپذیرفتم».

در نهایت نگارخانه ملی لندن این نقاشی را در نمایشگاه سال ۲۰۱۱ خود رونمایی کرد. گرچه قانون نانوشته ای وجود دارد که بر اساس آن موزه های عمومی نباید آثاری را به نمایش بگذارند که برای فروش در دسترس است اما یکی از مالکان نقاشی اصرار کرد که قصد فروش آن را ندارد. نمایش این نقاشی در موزه ای به اهمیتِ نگارخانه ملی لندن موجب شد ارزش این نقاشی در بازار هنری به یک باره و به صورت نجومی بالا برود.

از محل نگهداری این نقاشی پیش از سال ۱۹۰۰ میلادی که به عنوان یک اثر از «برناردو لوئینی» از پیروان «لئوناردو داوینچی» به قیمت ۱۷۰ دلاری (۱۲۰ پوند) فروخته شد، اطلاعاتی در دسترس نیست. نقاشی «سالواتور موندی» در سال ۲۰۰۵ توسط «الکساندر پاریش» و «روبرت سیمون» که دو دلال هنری بودند به قیمت ۱۷۵ دلار و در حالی که صدمات جدی به آن وارد شده بود خریداری شد. «دایان مودستینی» طی یک فرآیند مرمت گسترده از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۷ این اثر را مرمت کرد و در نهایت این اثر در حراجی کریستیز نیویورک در سال ۲۰۱۷ به قیمت رکوردشکن ۴۵۰ میلیون دلار فروخته شد!

تردیدها درباره اصالت این نقاشی بار دیگر زمانی افزایش یافت که نمایش آن در موزه لوور پاریس در سال ۲۰۱۹ لغو شد.

«ژاک فرانک» که یک متخصص آثار «لئوناردو داوینچی» است، در این مستند عنوان می کند که تماسی با «امانوئل مکرون» رئیس جمهور فرانسه داشته و نسبت به نمایش این اثر در لوور به عنوان یک اثر حقیقی از «داوینچی» هشدار داده است و در نهایت تصمیم به لغو نمایش آن در لوور در بالاترین سطح گرفته می شود.

در حالی که برخی متخصصان هنری معتقدند نقاشی «سالواتور موندی» اثری حقیقی از «داونیچی» است، عده ای دیگر آنرا کار یکی از دستیاران «داونیچی» و یا «دایان مودستینی» مرمت گر آن می دانند که البته در این مستند از خود دفاع می کند.

«مایکل دالی» مدیر موسسه «آرت واچ» بریتانیا که تحقیقات گسترده ای درباره نقاشی «سالواتور موندی» انجام داده، معتقد است نگارخانه ملی لندن نباید این اثر با به عنوان نقاشی «داوینچی» نمایش می داد.

از سال ۲۰۱۷ تاکنون از محل نگهداری این نقاشی اطلاعاتی در دسترس نیست اما گفته می شود محمد بن سلمان ولیعهد سعودی مالک این نقاشی است.

نگارخانه ملی لندن، حراجی کریستیز، موزه لوور و مقامات عربستان سعودی از همکاری در ساخت مستند «لئوناردوی گمشده» ساخته «آندرس کوفود» امتناع کردند.