شبکه‌های مختلف تلویزیون در سالی که گذشت اگرچه تعدادی سریال کمدی را روانه آنتن کردند اما به لحاظ کیفی گام رو به جلویی برنداشتند و اتفاقی جدیدی را رقم نزدند.

تلویزیون سال ۹۹ را با سه سریال کمدی پایتخت۶، کامیون و دوپینگ از شبکه‌های یک تا سه آغاز کرد. از اواخر فروردین ماه سریال کمدی نون.خ۲ از شبکه یک پخش شد. در ماه رمضان سریال کمدی زیرخاکی نیز به این فهرست اضافه شد. شبکه سه در فصل پاییز سریال صفر بیست و یک و در فصل زمستان دو سریال کمدی باخانمان و چوب خط را روانه آنتن کرد. سریال «آخر خط» به کارگردانی و نویسندگی علیرضا مسعودی نیز از جمله کمدی‌های امسال بود.

سریال پایتخت۶ که به عنوان سریال نوروزی شبکه یک انتخاب شده بود، به خاطر جنجال‌ها و حاشیه‌هایش مورد توجه قرار گرفت.

این سریال به خاطر نداشتن خط داستانی مشخص و بی‌احترامی اعضای خانواده سریال پایتخت به یکدیگر مورد انتقاد قرار گرفت.

سانسورهای زیاد این سریال توسط صداوسیما، صدای نویسنده و بازیگران اثر را درآورد. محسن تنابندهدر اینستاگرامش نوشت: «میان پایتخت ما و پایتختی که می‌بینید تفاوت از زمین تا آسمان است. حتی نسخه سانسور شده را هم سانسور می‌کنند»

جنجالی‌ترین حاشیه پایتخت۶ صحنه‌های سفر ماه عسل رحمت  با بازی هومن حاجی عبداللهی و همسرش بود که سکانسی از فیلمی با بازی بهروز وثوقی را یادآوری می‌کرد.

در پی پخش این تصاویر رییس سازمان صداوسیما به معاونت سیما برای بررسی حواشی قسمت آخر پایتخت۶ تذکر داد.

نقطه ضعف دیگر سریال پایتخت این بود که پایان داستان نیمه‌کاره رها شده بود. سیروس مقدم این مسئله را به کرونا مربوط دانست و قول داد که چند قسمت پایانی آن تا آخر سال ساخته شود. البته این نقص فرصتی را برای تنابنده و سیروس مقدم فراهم آورد که ضعف‌های دراماتیک اثر را توجیه کنند. آنها در پاسخ به اکثر انتقادها می‌گفتند اگر ادامه سریال ساخته شود، فلان ایرادها هم مرتفع خواهد شد.

اعتراض یک نویسنده به کامیون

سریال کامیون را مسعود اطیابی ساخت که قبلاً تجربه همکاری با تلویزیون را داشت. با توجه به ساخت دو اثر سینمایی «تگزاس ۱و۲» توسط این کارگردان پیش‌بینی می‌شد که مجموعه‌ای مخاطب‌پسند را برای نوروز بسازد. اما طبق نظرسنجی‌ها، این سریال بعد از مجموعه‌های «پایتخت» و «دوپینگ» در رده سوم قرار گرفت.

داستان سریال کامیون درباره نادر یک پیشکسوت فوتبال است که مدتی روی کامیون باربری کار می‌کند اما آشنایی‌اش با صابر، وحید و اشکان سه دانشجویی که صاحبخانه اثاثیه‌شان را به خیابان ریخته است، زمینه‌ساز اتفاقات مختلفی در روند داستان می‌شود.

مهدی هاشمی، لعیا زنگنه، جهانبخش سلطانی، نادر سلیمانی، بیتا سحرخیز، شهاب عباسی، سیاوش مفیدی ، سپند امیرسلیمانی از جمله بازیگران این سریال هستند.

ابتدا قرار بود برزو نیک‌نژاد این سریال را کارگردانی کند که با کناره‌گیری وی مسعود اطیابی جایگزینش شد.

شهروز شکورزاده‌، هنرمندی که نام او به عنوان طراح اولیه فیلمنامه سریال کامیون ذکر شده نیز با نگارش  یادداشتی با تأکید بر کاستی های این سریال، ماحصل آنچه روی آنتن رفته را کاملاً دور از طرح خود دانست.

او در یادداشتش نوشت: «اگر بخواهم منصف باشم چیزی از روح طرح تصویبی من که در سیما فیلم، هنگام تصویب با تشویق و دست مریزاد گفتن مدیران توأمان شده بود ندیدم. بیشتر دقت کردم و با گروه نویسندگان فیلمنامه هم مشورت کردم. آنها نیز مثل من در لا به لای هیچکدام از تصاویری که می‌دیدند، ذره‌ای از زحمات شبانه‌روزی خودشان را پیدا نکردند.»

فانتزی‌ دوپینگ دوم شد

سریال دوپینگ اولین تجربۀ کارگردانی رضا مقصودی در تلویزیون بود؛ سریالی کمدی که براساس نظرسنجی مرکز تحقیقات رسانه ملی موفق شد تا پس از سریال پایتخت، با ۴۲ درصد مخاطب در رتبه دوم سریال‌های تلویزیونی ویژه نوروز ۹۹ قرار گیرد.

دوپینگ به کارگردانی و نویسندگی رضا مقصودی، تهیه‌کنندگی سید امیر پروین حسینی و با بازی هادی حجازی‌فر، شبنم مقدمی، محمد بحرانی، نیما شعبان نژاد، الناز حبیبی، علیرضا آرا، فرزین محدث، میثاق جمشیدی، مینا جعفرزاده، شیوا خسرومهر، فروردین ۹۹ از شبکه سه سیما پخش شد.

رضا مقصودی نویسنده و کارگردان این سریال،  قبلتر نویسنده فیلم سینمایی لیلی با من است، خجالت نکش، همیشه پای یک زن در میان است، شیدا، مهر مادری و … بوده و کارگردانی «دوپینگ» دومین تجربه او در قالب کارگردانی بعد از خجالت نکش  محسوب می‌شد

دوپینگ با فضا و داستان فانتزی‌اش درباره دختر و پسری  است که با مصرف قرص، توانایی‌های فوق‌بشری به دست می‌آورند.

فاصله گرفتن از داستان‌های آپارتمانی

سریال نون خ۲ به کارگردانی سعید آقاخانی و تهیه کنندگی مهدی فرجی از بیست فروردین ماه از شبکه یک سیما آغاز شد.

فاصله گرفتن از تهران و داستان‌های آپارتمانی، ترسیم فضای زندگی روستایی و پرداختن به اقوام خصوصاً کُردها از جمله ویژگی‌های مثبت این سریال بود. سریال «نون خ۲» همچون فصل اولش توانست جنبه‌هایی از آداب و رسوم، موسیقی و لباس کُردی را نشان بدهد.

این سریال به  چالش‌های سایت همسریابی و ازدواج‌های صوری و زلزله کرمانشاه پرداخت و کنایه‌هایی هم به نحوه داوری و انتخاب برگزیدگان جشنواره فیلم فجر زد.

فصل دوم نون.خ نیز همچون پایتخت۶ گرفتار تیغ تیز سانسور شد. پاشا جمالی، بازیگر «نون خ» در اعتراض به سانسور سکانس‌هایی از این سریال، در پستی اینستاگرامی نوشت: «سانسور دیگر بس است، پدر سریال را درآوردید، اجازه دهید مردم بیشتر بخندند.»

سعید آقاخانی، حمیدرضا آذرنگ، شقایق دهقان، سیروس میمنت، پاشا جمالی، هدیه بازوند، ندا قاسمی، میرطاهر مظلومی و مجید یاسر از جمله بازیگران این مجموعه تلویزیونی هستند.

زیرخاکی؛ پربیننده ترین سریال رمضانی

فصل اول زیرخاکی با پخش در رمضان سال ۹۹ توانست عنوان پربیننده ترین سریال رمضانی را از آن خود کند.

این سریال کمدی-تاریخی که مربوط به دهه های ۵۰ و ۶۰ خورشیدی است، داستان مردی را به تصویر می‌کشد که به دنبال زیرخاکی می‌گردد. او در این مسیر درگیر مسائلی همچون دستگیری به جرم پخش اعلامیه ضد شاه، کمک به برادرش در تعمیر موشک ارتش و… می‌شود؛ و در همه این موارد این مرد از رخدادهای کشورش بی‌خبر و به آنها بی‌اعتناست و مشغول به کار خودش است.

پس از آن که قرار شد تا فصل دوم این سریال ساخته شود، خبری منتشر شد مبنی بر این که کارگردان و نویسنده این مجموعه تلویزیونی به دلیل آنچه سانسور در اثر خود خوانده بود از تولید این مجموعه انصراف داده است.

سامان در صفحه اینستاگرام خویش اعلام کرده بود: «با پوزش از مخاطبین دوست داشتنی سریال زیر خاکی، به  علت سانسور بی دلیل آن در بازپخش و سیاست‌های دوگانه و متناقض تلویزیون، از ادامه ساخت آن انصراف می‌دهم».

پس رضا نصیری نیا تهیه کننده زیرخاکی از تلاش برای رفع مشکلات پیش روی کلید خوردن این سریال خبر داده بود، با حل این مسائل، تصویربرداری فصل دوم آن به زودی آغاز خواهد شد.

پژمان جمشیدی، گوهر خیراندیش، هادی حجازی فر، ژاله صامتی، نادر فلاح، ساناز سعیدی، علیرضا کمالی، امید روحانی و اصغر نقی زاده از جمله بازیگران این سریال هستند.

سویه پررنگ سیاسی در زیرخاکی

طهماسب صلح‌جو منتقد سینما و تلویزیون: زیرخاکی را یک سریال کمدی موفق دانست و تاکید کرد: این سریال درامی بود که تکیه بر شخصیت‌پردازی داشت و آدم ها هر کدام شکل یک کاریکاتور را پیدا کرده بودند. کارگردان از یک موضوع اجتماعی و سیاسی یک کمدی جذاب درآورده بود. پژمان جمشیدی که برخی او را جدی نمی‌گرفتند خیلی خوب بازی کرد. او و ژاله صامتی در کنار هم زوج خیلی بامزه‌ای را تشکیل دادند.

رضا صائمی، منتقد ماهنامه فیلم: با اشاره به پخش سریال زیرخاکی در ماه رمضان امسال تاکید کرد: زیر خاکی تلاش کرده تا یک فضای متفاوت و خلاقانه در یک اثر کمدی ایجاد کند و در بستر تاریخ معاصر به روایت قصه کمیک ( مصور) بپردازد اما سویه سیاسی آن پررنگ تر شده و از نیمه راه دچار تکرار و تناقض ژانری می شود.

شوخی‌های سطحی «صفر بیست و یک»  

مجموعه تلویزیونی صفر بیست و یک با شوخی‌های سطحی و کم‌رمقش نشان داد که موفقیت زوج سیامک انصاری و سیدجواد رضویان در کارهای کمدی‌شان تا چه اندازه متکی به کارگردانی مهران مدیری بوده است.

صفر بیست و یک به کارگردانی مشترک سیامک انصاری و جواد رضویان ساخته شد. از ابتدا قرار بر این بود که این سریال ۱۰۰ قسمتی باشد و در ۴ فصل ارائه شود؛ اما با پایان یافتن فصل اول تلویزیون از ساخت ادامه آن منصرف شد.

مجموعه تلویزیونی «صفر بیست و یک»، داستان دو باجناق است که در شهرداری کار می‌کنند و وظیفه آنها نصب بلوک های سیمانی است و …

در این سریال کمدی، سیامک انصاری، سیدجواد رضویان، امیر حسین رستمی، نگار عابدی، سیاوش طهمورث، سروش جمشیدی، رویا میر علمی، علیرضا  استادی، آزیتا ترکاشوند و … ایفای نقش کرده‌اند.

جبار آذین مدرس، نویسنده و منتقد سینما و تلویزیون: سریال «صفر ۲۱» در حد متوسط و سلیقه سطحی مدیران تلویزیون است. از منظر کارگردانی کار این دو کارگردان، معمولی بوده و عمدتا به تکرار شوخی‌ها و حرکات خنده آور بارها دیده شده، خلاصه شده است. بازی بازیگران اعم از کارگردان ها، سیاوش تهمورث و  امیر حسین رستمی و…هم بدون نوآوری است و پیشتر در دیگر بازی‌ها و کارهایشان دیده شده است.

رضا صائمی، منتقد سینما و تلویزیون نیز تاکید کرد: در حالی که گمان می رفت سریال صفر بیست و یک با سابقه‌ای که از جواد رضویان و سیامک انصاری سراغ داریم به اثری خلاقانه و نوآور بدل شود، ضعیف ترین کار ممکن بود و مخاطب آن را پس زد. به نظرم سریال های کمدی تلویزیون مماس با تغییر و تحولات اجتماعی و تغییر ذائقه مخاطب امروز پیش نمی‌رود و در کلیشه های تمام شده و تکراری به افول رسیده است.

نظرات متنوع درباره باخانمان

مجموعه تلویزیونی طنز باخانمان به کارگردانی برزو نیک‌نژاد و تهیه‌کنندگی زینب تقوایی بعد از سریال شرم از ۹ دی روی آنتن شبکه سه سیما رفت.

حسن پورشیرازی، شهره لرستانی، حسام محمودی، الهام اخوان، مارال فرجاد، امیر حسین طاهری، امیر کاظمی، فرزانه سهیلی، امیر آتشانی، سعید امیرسلیمانی، شهرام شکیبا، خسرو احمدی، امید روحانی، افسانه بایگان و آتیلا پسیانی، بهنام تشکر و شقایق دهقان بازیگران این سریال هستند.

بزرگ مردانی، روزنامه نگار درباره سریال «باخانمان» به کارگردانی برزو نیک‌نژاد نوشت: در مجموع سریال باخانمان با روایتی الکن و دستمایه قرار دادن داستانی نخ‌نما و تکراری بدون داشتن موقعیت‌های طنز و کمدی تنها سریالی متوسط، کلیشه‌ای و سطحی است که هر طور شده می‌خواهد با دستاویز قرار دادن شوخی‌های سطحی مخاطب را پای تلویزیون بنشاند.

وی افزود: در سریال باخانمان هیچ نگاه طنزی دیده نمی‌شود. بازیگران پتانسیل فضای نمایشی طنز ندارند. از سوی دیگر پدر خانواده که معتاد است فرزندش را می‌فروشد. سوال اینجاست چند درصد از جامعه ایرانی اسلامی ما را این چنین پدران تشکیل داده‌اند که در این سطح گسترده و به صورت سریال از یکی از شبکه‌های سراسری پخش می‌شود؟

طهماسب صلح‌جو منتقد سینما و تلویزیون اما نظر متفاوتی داشت. او ضمن تمجید از سریال کمدی باخانمان ساخته برزو نیک‌نژاد توضیح داد: من این سریال کمدی را خیلی می پسندم. موضوع این سریال یک ملودرام احساسی اشک انگیز است و از خانواده‌ای می‌گوید که بچه هایشان را در کودکی گُم کرده اند. پدر سربه هوای این سریال می‌تواند نفرت برانگیز باشد و مخاطب ممکن است به حال این آدم ها گریه کند. ولی ما از اول تا آخر به این موقعیت‌ها و رفتارها و بدبختی‌ها می خندیم. این سریال بیشتر متکی به کار کارگردان است. در فرهنگ لغت اسم باخانمان وجود ندارد و این لغت معکوس واژه بی‌خانمان است. در این سریال هم به جای اشک ریختن می‌خندیم.

انتقاد از عذرخواهی مصنوعی امیرمهدی ژوله

سریال کمدی و اجتماعی چوب خط با بازی علیرضا خمسه و اکبر عبدی نیمه دوم اسفندماه روی آنتن شبکه سوم سیما رفت.

این سریال که پیش‌تر برای پخش در نوروز ۱۴۰۰ در نظر گرفته شده بود، مضمونی کمدی و اجتماعی دارد و قصه‌ای خانوادگی و مفرح را روایت می‌کند.

علیرضا خمسه، اکبر عبدی و مینا جعفرزاده، الهام پاوه‌نژاد، حسن زارعی، محمود جعفری، امیرمهدی ژوله، بهار کاتوزی، محمدجواد جعفرپور، امیرعباس نورزایی، امیرنوری، محمدرضا چلنگر، رضا ناجی، کریم قربانی، نازنین کیوانی، افشین آقایی، گلشید بحرایی، مونا کرمی و بهناز بستان‌دوست بازیگرانی هستند که در «چوب خط» به ایفای نقش می‌پردازند.

بازی امیرمهدی ژوله که مدتی در تلویزیون ممنوع التصویر شده بود، در این سریال به یک موضوع خبرساز بدل شد.

یک سایت خبری ضمن انتقاد از بازگشت این بازیگر به تلویزیون نوشت: حالا که امیرمهدی ژوله  دوباره بازی در تلویزیون را با سریال «چوب خط» شروع کرده، با عذرخواهی مصنوعی و گویا دستوری، آن اعتراض ها و تمسخر کردن های خودش به تلویزیون را «بی توجهی و قصور» عنوان کرده تا بهانه ای شود برای حضور مجدد جنابشان در تلویزیون و شبکه سه؛ باید از مدیران رسانه ملی و شبکه مذکور سوال کرد که آیا حضور ژوله بنابر مصلحتی بزرگ صورت گرفته یا باز هم پای افرادی در میان است که مواقع اینچنینی پایشان به دفتر مدیران باز می شود و رانت بازگشت امثال ژوله را با آن سابقه به رسانه ملی باز می کنند.

اعتراض رییس کانون وکلای دادگستری به «چوب‌خط»

یکی دیگر از حاشیه‌های سریال، اعتراض رییس کانون وکلای دادگستری مرکز بود که این سریال را اثری تخریب کننده علیه وکلا می‌دانست.

جلیل مالکی با اشاره به پخش سریال چوب‌خط این سریال را موهن و توهینی برای وکلا دانسته و گفت: این سریال با توهین به مقام وکیل و مشاور حقوقی به جای ترویج فضائل اخلاقی، رذایل اخلاقی را به مردم آموزش می‌دهد و با تحقیر قشر وکلای دادگستری، زمینه تجری خلافکاران نسبت به وکیل در مقام دفاع در جامعه را فراهم می‌کند و بر امینت روحی و روانی و حیثتیی وکلا تأثیر منفی می‌گذارد.

داستان سریال چوب خط درباره یک خانواده با بازی حسن زارعی، الهام پاوه‌نژاد، بهار کاتوزی و محمدجواد جعفرپور است. پدر خانواده از کارخانه اخراج می‌شود و درست در این وضعیت، مشکلات مالی مختلف و اتفاقات عجیب باعث می‌شود وضعیت سخت این خانواده پیچیده‌تر شود.

تلویزیونی که روزگاری با سریال‌های کمدی چون دودکش، ساختمان پزشکان، سه در چهار، شب های برره، پاورچین، خانه به دوش و زیر آسمان شهر در خنداندن مخاطبان موفق عمل می‌کرد، دیگر توان تکرار موفقیت‌های خودش را ندارد. از بین سریال‌هایی که امسال پخش شدند، پایتخت۶ و نون.خ۲ از فصل‌های پیشین خود به لحاظ کیفی عقب‌تر بودند و سریال‌های دیگر نیز چنگی به دل نزدند.