سومین جلسه شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.

به گزارش خط سوم هنر و به نقل از مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، دستور اول جلسه به ارائه گزارش عمده فعالیت‌های هنری در دوره کرونا اختصاص داشت.

۲۸۷ میلیارد از تسهیلات درخواستی در حوزه فرهنگ و هنر پرداخت شد

عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه بسیاری از فعالیت‌ها در حوزه فرهنگ و هنر ویژگی تجمع دارد در حالی که کرونا با تجمعات و اجتماعات سازگاری ندارد، گفت: با این حال هنرمندان کشور در این دوره هفت ماهه شیوع کرونا با انجام اقداماتی از جمله دعوت از مردم برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی، ارسال نامه به هنرمندان مستقل جهان در خصوص شرایط سخت تحریم‌های ظالمانه آمریکا، اجراهای مختلف موسیقی در دفاع از سلامت و… به کمک کادر درمان آمدند.

او با تاکید بر اینکه در کنار خسارات ناشی از شیوع ویروس کرونا، تجربه‌ها و فرصت‌های جدیدی نیز پدید آمد، افزود: اجراهای نمایشی و موسیقی آنلاین و اکران فیلم‌های سینمایی به صورت آنلاین و… از جمله این تجربه‌های جدید است. می‌توان از تجربه‌ها و فرصت‌های کسب شده حوزه هنر در دوران شیوع کرونا، در دوران پسا کرونا نیز استفاده کرد.

صالحی با اشاره به خسارات وارد شده از شیوع ویروس کرونا به حوزه هنر، گفت: این خسارات بسیار گسترده است به عنوان مثال فروش سینماهای کشور در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۸ مبلغ ۱۷۶ میلیارد تومان بوده در حالی که این رقم در مدت مشابه سال جاری به ۴ میلیارد تومان رسیده است.  آسیب‌های گسترده‌ای از شیوع کرونا به حوزه فرهنگ و هنر در سطح جهان وارد شده است و کشور ما در کنار خسارات ناشی از شیوع ویروس کرونا، با مشکلات اقتصادی و اعمال تحریم‌های ظالمانه نیز مواجه است.

او در تشریح اقدامات کلان انجام شده برای جبران خسارات شیوع کرونا به حوزه هنر، گفت: در راستای حمایت از هنرمندان حق بیمه آنها در سه ماهه اول امسال به مبلغ ۳۵ میلیارد تومان توسط صندوق اعتباری هنر برای ۷۵هزار هنرمند عضو این صندوق پرداخت شد.

صالحی با بیان اینکه حوزه فرهنگ و هنر در لیست ۱۴ رسته کسب‌وکار مشمول دریافت وام و تسهیلات کرونا اعلام شده است، افزود: فعالان حوزه‌ فرهنگی و هنری، برای دریافت این تسهیلات در سامانه کارآ ثبت نام کرده‌اند که تا آخر شهریور ماه مجموع تسهیلات درخواستی در حوزه فرهنگ و هنر ۶۸۳ میلیارد تومان بوده  که ۲۸۷ میلیارد تومان از آن پرداخت شده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه مهلت ثبت نام کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا برای دریافت تسهیلات تا پایان مهرماه تمدید شده است، تاکید کرد: در تلاش هستیم که فاصله ثبت نام تا مرحله پرداخت وام به فعالان حوزه فرهنگی و هنری کم شود. طی جلساتی که با معاون اول رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه داشتیم، مقرر شد ۱۲۰ میلیارد تومان به عنوان تسهیلات کمک معیشتی بلاعوض به صورت رتبه‌بندی به ۷۵ هزار عضو صندوق اعتباری هنر پرداخت شود. همچنین مقرر شده است تسهیلات چهار درصدی به مبلغ ۲۲۰ میلیارد تومان بر اساس توافقنامه با سازمان برنامه و بودجه و صندوق کار آفرینی به مشاغل فرهنگی، هنری و رسانه‌ای پرداخت شود. رقم تسهیلات چهار درصدی به حوزه فرهنگ و هنر در مراحل بعدی و تا پایان سال افزایش یابد چرا که این امر برای جلوگیری از خاموش شدن چراغ هنر ضروری است.

۵۵هزار و ۹۰۰ فعال حوزه هنر از شیوع ویروس کرونا آسیب دیده‌اند

در ادامه جلسه محمد مجتبی حسینی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه ۵ سرفصل تئاتر، موسیقی، آموزش هنر، هنرهای تجسمی و مدولباس توسط حوزه هنر تمشیت می‌شود، گفت: در مجموع و در ۱۶ ردیف شامل تماشاخانه‌ها، سالن‌های تئاتر، مؤسسات و آموزشگاه‌های هنر، گروه‌های موسیقی، استودیوها، گالری‌های، خانه‌های مد و…، ۹هزار و ۲۸۳ واحد حقوقی و ۵۵هزار و ۹۰۰ فعال حوزه هنر از شیوع ویروس کرونا آسیب دیده‌اند که رقم این خسارت رقمی بالغ بر هزار میلیارد تومان برآورد شده است.

او ادامه داد: در ۶ ماه اول سال ۱۳۹۸، سه هزار و ۲۰۸ عنوان تئاتر مجوز اجرا کسب کرده در حالی که در مدت مشابه سال جاری ۴۳۵ عنوان نمایش که عمدتاً نمایش‌های خیابانی و محیطی هستند مجوز فعالیت کسب کرده‌اند و در واقع اجرای تئاتر نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۷۵ درصد کاهش داشته است.

حسینی در تشریح آسیب‌های وارد شده ناشی از شیوع کرونا به حوزه هنرهای نمایشی، اظهار کرد: از اسفندماه ۹۸ تا اردیبهشت ماه سال جاری، ۱۱هزار و ۵۰۰ هنرمند در رشته‌های نمایشی فعالیتی نداشته‌ و ۸۰ تماشاخانه خصوصی به واسطه مشکلات ناشی از شیوع کرونا ماه‌ها تعطیل بوده‌اند. حجم بیکاری گسترده‌ای در حوزه آموزشگاه‌های هنری در دوران شیوع کرونا به وجود آمد. همچنین در حوزه موسیقی اجراهای صحنه‌ای در ۷ ماه گذشته از ۱۵۶ اجرا به ۴۷ اجرا کاهش یافته، تعداد آلبوم‌های موسیقی منتشر شده از ۷۶ آلبوم به ۶۱ آلبوم کاهش یافته است و از این رو تقاضا برای مجوز تک آهنگ ۶۶ درصد افزایش داشته است.

معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد: برگزاری نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی نسبت به ۶ ماه اول سال ۹۸ بیش از ۸۵ درصد کاهش یافته است. نهادهای بزرگ کشور مانند بنیاد رودکی به عنوان بازوی اجرایی هنر با مشکلات عدیده‌ای در اجراهای تئاتر و موسیقی و… مواجه شده‌اند.

او احصاء آمار گروه‌های نمایشی و مستند کردن آن، پیگیری پرداخت مطالبات باقی‌مانده گروه‌های نمایشی، حمایت از برگزاری ۴۵ رویداد تئاتر در ۳ ماه اول سال جاری، تعیین تکلیف نمایش‌های بزرگی که اجرای آن در این دوران بوده، انتخاب کارشناسان نخبه برای بررسی شرایط ناشی از کرونا به عنوان یک تیم، انتشار الزامات و پیشنهادات از سرگیری هنرهای تجسمی برای ارسال به ستاد ملی مبارزه با ویروس کرونا و اقدام به نهضت نمایشنامه‌نویسی را از جمله اقدامات انجام شده برای جبران خسارات ناشی از شیوع کرونا به حوزه تئاتر عنوان کرد.

معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه کمک‌های بلاعوضی به تماشاخانه‌ها و گروه‌های تئاتری پرداخت شده است، اظهار کرد: یکی از این روش‌های پرداخت به این شکل بوده که به آثار مجوز گرفته مبلغی معادل ۵۰ تا ۷۰ درصد از فروش بلیط کمک شده است.

حسینی با اشاره به استفاده از ظرفیت الکترونیک و دیجیتال در دوران شیوع کرونا، گفت: بیش از ۲۵۰ عنوان نمایش برخط پخش شده و همچنین آموزش‌های هنری در آموزشگاه‌ها به صورت آنلاین انجام شده و انجمن نگارخانه‌های ایران نمایشگاه‌هایی‌ به صورت آنلاین برگزار کردند.

پیشنهاد استفاده از ظرفیت تئاتر تلویزیونی در دوران کرونا

در ادامه جلسه محمدحسین ایمانی خوشخو، دبیر شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد داد: با توجه به اینکه در دوران شیوع کرونا مردم زمان بیشتری در خانه هستند، از ظرفیت تئاتر تلویزیونی استفاده شود. با تولید تئاتر تلویزیونی هم بخشی از هنرمندان حوزه سینما و تئاتر مشغول به فعالیت خواهند شد و هم اینکه سالن‌های خالی و تعطیل تئاتر فعال می‌شوند. تجربه نشان داده است که مردم از تئاترهای تلویزیونی استقبال خوبی دارند.

دستور دوم جلسه نیز به ارائه پیش‌نویس سند ملی مد و لباس اختصاص داشت. پیش‌نویس سند ملی مد و لباس اسلامی مبتنی بر اصول مرتبط با لباس در قرآن کریم، اصول مرتبط با سند ملی مد و لباس با سند مهندسی فرهنگی کشور، سند سیاست‌ها کلی برنامه ششم توسعه، سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۰۴، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و بیانات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تدوین شده است.

همچنین محور اصلی تدوین پیش‌نویس سند ملی مد و لباس «بیانیه گام دوم انقلاب» در نظر گرفته شده است و «طراحی و تولید شیء پوشاک و عمومی سازی سبک و شیوه استفاده از آن مبتنی بر مبانی ارزشی و فرهنگی انقلاب و تمدن اسلامی» به عنوان هدف اصلی و «تولید گفتمان تمدنی برای طراحی، تولید و سبک پوشاک» و «تغییر مسیر حداکثری مبادی اثرگذار روی سبک پوشش به درون مرزهای جغرافیای کشور» به عنوان سیاست کلی پیش نویس سند ملی مد و لباس عنوان شده است.

تدوین سند ملی مد و لباس ظرف ۲ ماه آینده

سعید رضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره پیش‌نویس سند ملی مد و لباس تاکید کرد: در کنار تدوین سند ملی مد و لباس مجموعه مستندات سند نیز تهیه شود. مستند کردن اقدامات کارشناسی در خصوص اسناد ملی مرجعی برای هم مشروعیت شکل گیری اسناد ملی است و هم منبعی برای مراجعات بعد و به روز رسانی اسناد خواهد بود.

او بر رعایت چارچوب تدوین اسناد ملی مبتنی بر سند مهندسی فرهنگی تاکید کرد و افزود: این چارچوب سند همراه با تقسیم کار ابلاغ شده و رعایت آن مستلزم آن است که سند ملی مد و لباس به صورت خلاصه‌تری تدوین شود.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران تصریح کرد: سند ملی مد و لباس باید نظام مسائل و موضوعات مد و لباس را مورد توجه قرار دهد.

عاملی با اشاره به فرمایش مقام معظم ‌رهبری که لباس غربی نباشد، افزود: در واقع غرب‌زدگی و مد زدگی در طراحی لباس بازگو کننده رفتار ناخودآگاه اجتماعی است که تحت تاثیر هیجانات رسانه ای صورت می‌گیرد. ارتقاء دانش اجتماعی و فرهنگی می‌تواند فضای متفاوتی از انتخاب‌ها را بوجود بیاورد که در واقع ما نیازمند یک تغییر شناختی هستیم. 

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: باید نگاه بومی و اقلیم فرهنگی ایران در طراحی لباس و نوع پوشش وجود داشته باشد. توجه به بیانیه گام دوم و سند مهندسی فرهنگی به عنوان یک سند بالادستی در تدوین پیش‌نویس سند ملی مد و لباس ارزشمند است. پیاده‌سازی ایده گام دوم انقلاب در سند ملی مد و لباس نیاز به کارپردازی ویژه‌ای دارد.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با تأکید بر اهمیت اصول فقهی، اخلاقی و ارزشی در طراحی لباس و همچنین توجه به تنوع و هنجارهای فرهنگی پیشنهاد داد: با توجه به اینکه در شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد موضوع مد و لباس پژوهش‌های زیادی انجام شده، با این شورا برای تدوین سند ملی مد و لباس مشورت و تعامل شود.

عاملی تأکید کرد: در هر صورت ما با یک جامعه انتخاب‌گر مواجه هستیم که به مجرد احساس تحمیل، واکنش‌های غیر واقعی از خود نشان خواهد داد. لذا لازم است در اقدامات خود به سلامت اجتماعی و همراهی جامعه به طور عام توجه داشته باشیم.

عاملی با بیان اینکه یکی از محوری‌ترین حوزه‌های مرتبط با سبک زندگی اجتماعی، حوزه لباس است؛ تأکید کرد: به بیانات مقام معظم رهبری در مورد سبک زندگی در تدوین سند ملی مد و لباس نیز توجه شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: کمیته‌ای که در ماده واحده «فرآیند و مرجع تدوین سند ملی مد و لباس» پیش بینی شده با دعوت به همکاری از کسانی در صنعت لباس فعال هستند، تشکیل شود.

او در پایان سخنان خود ابراز امیدواری کرد: سند مد و لباس به عنوان اولین سند مهندسی فرهنگی که در دست تدوین است، سند الگویی برای تدوین دیگر اسناد مهندسی فرهنگی باشد.

پس از بحث و بررسی اعضای جلسه پیرامون پیش نویس سند ملی مد و لباس مقرر شد کمیته‌ای تخصصی متشکل از نمایندگان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارتخانه‌های صمت، اقتصاد و دارایی و کارشناسان حوزه مد و لباس تشکیل و در مدت زمان ۲ ماه فرآیند تدوین سند ملی مد و لباس در این کمیته تخصصی و کارگروه مد و لباس وزارت فرهنگ و ارشاد و همچنین با تعامل با شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، انجام و به شورای هنر ارائه شود.

ابراز امیدواری برای حل مشکل دانشگاه استاد فرشچیان

همچنین دستور سوم جلسه به بررسی مشکلات دانشگاه هنرهای اسلامی _ ایرانی استاد محمود فرشچیان اختصاص داشت، که بهمن نامور مطلق، سرپرست دانشگاه استاد فرشچیان درباره این موضوع اظهار کرد: اساسنامه دانشگاه هنرهای اسلامی ـ ایرانی استاد فرشچیان مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است و بر جذب دانشجو به شیوه استاد – شاگردی تأکید دارد. متاسفانه شورای گسترش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اعلام کرده که موافق شیوه استاد ـ شاگردی نیست و مجوز آن را صادر نمی‌کند که این موضوع بر خلاف اساسنامه دانشگاه هنرهای اسلامی ـ ایرانی استاد فرشچیان است.

نامور مطلق با بیان اینکه هیأت امنا و رئیس دانشگاه هنرهای اسلامی ـ ایرانی استاد فرشچیان با نظر استاد فرشچیان انتخاب شده است، ابراز امیدواری کرد: مشکلات این دانشگاه با همکاری وزارت علوم حل و از وجود با ارزش استاد فرشچیان برای احیای شیوه استاد شاگردی استفاده شود زیرا کشور ترکیه هم برای در اختیار قرار دادن دانشگاهی به استاد فرشچیان اعلام آمادگی کرده است.

پس از بحث و بررسی اعضای جلسه پیرامون مشکلات دانشگاه هنرهای اسلامی ـ ایرانی استاد محمود فرشچیان مقرر شد، نشست مشترکی با حضور نمایندگان شورای گسترش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دانشگاه هنرهای اسلامی _ ایرانی استاد فرشچیان توسط ایمانی خوشخو برگزار شود و نتیجه این جلسه با حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در شورای هنر ارائه شود.