بیش از ۱۰۰ کتابفروشی در نامه‌ای به سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از تعطیلی اخیر کتابفروشی‌ها در جریان موج چهارم کرونا انتقاد کردند.
صنعت نشر ایران که از سال‌ها پیش به دلایل مختلف با مشکلات متعدد دست و پنجه نرم می‌کرد، حالا در یک سال گذشته در مواجهه با کرونا با چشم تردید به آینده می‌نگرد. تأثیر کرونا بر کسب و کارها در جهان انکارناشدنی است. در این چرخه و در ایران، صنعت نشر نیز همانند دیگر مشاغل و حرفه‌ها با شرایطی مواجه است که تا پیش از این تجربه نکرده بود.

آمارهای نشر از اسفندماه سال گذشته تاکنون نیز نشان می‌دهد که صنعت نشر ایران هنوز نتوانسته خود را با شرایط جدید وفق دهد و هماهنگ کند. در این میان بسته شدن گاه و بیگاه کتابفروشی‌ها به دلیل شیوع ویروس کرونا نیز کار را برای فعالاین این عرصه سخت‌تر کرده است.

طی روزهای اخیر به دلیل موج چهارم کرونا در کشور، کتابفروشی‌ها در زمره کسب و کارهای گروه ۱ محسوب نشده و موظف به تعطیلی شدند؛ امری که انتقادات بسیاری را در میان ناشران و کتابفروشان به همراه داشت. در جدیدترین بازتاب این تعطیلی‌ها، انجمن کتابفروشان انقلاب اسلامی نیز در نامه‌ای که به امضای ۱۰۰ کتابفروشی رسیده است، از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواستند که با توجه به مشکلات متعدد، در این زمینه تصمیم‌گیری شود. متن این نامه بدین شرح است:

جناب آقای دکتر سید عباس صالحی
وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی

سلام علیکم

با احترام و تشکر از نگاه شما به مسئله کتابفروشی و برگزاری طرح‌­های فصلی؛ خاطره تعطیلی چند هفته‌­ای کسب و کارها در ابتدای ورود ویروس منحوس کرونا به کشورمان و صدمات ناشی از آن تجربه تلخی را برای مردم عزیز ایران رقم زد. نادر بودن این اتفاق و کم تجربگی در سراسر دنیا منجر به اتخاذ تصمیمات عجولانه و اغلب ناکارآمدی برای جلوگیری از شیوع ویروس شد. اما پس از سپری شدن یک سال، انتظار می‌­رود تصمیم‌گیری­‌ها با اتکا به تجارب کسب شده، دقیق و موثر در فراهم کردن آرامش روانی، جانی، اقتصادی و فرهنگی مردم باشد.

همان­گونه که مطلع هستید در هفته اخیر برخی مشاغل با تعطیلی دوهفته‌­ای روبه ­رو شده‌اند و حق فعالیت تا اطلاع بعدی را ندارند. کتابفروشی‌­ها نیز علی رغم پیگیری­‌ها در گروه ۲ از دسته بندی مشاغل قرار گرفتند و ناچار به تعطیلی شدند و نیز مستحضرید تعداد کتاب فروشی‌­های سراسر کشور از ۲۰۰۰ فروشگاه فراتر نمی­‌رود و این تعداد، فاصله قابل توجهی در مقایسه با دیگر کسب و کارها دارد. از طرفی نگاه دقیق‌­تر به اقتصاد کم سود کتابفروشی­‌ها نشان می‌­دهد این مکان‌ها پیش از آن که محل کسبی برای صاحبان آن­ها باشند، محلی برای انتقال دانش و آگاهی است.

کتاب مرکز ثقل فرهنگ و اندیشه است و اثرات فرهنگ از پنجره کتابفروشی­‌ها میزبان اذهان جامعه می­‌گردد. سوال اینجاست آیا فرهنگ کشور تعطیل بردار است؟

بررسی­‌ها نشان می‌­دهد سرانه مطالعه مردم جهان در ایام کرونا رشد خوبی داشته است. مشخص است مردم در ایام قرنطینه به کتاب پناه آورده‌­اند تا درد و آلام خود را در کنارِ کتاب، این یار مهربان تسکین دهند. جنس کارِ کتابفروشی سر و کار داشتن با فکر و روان انسان‌­هاست. شاکله و ساختمان اصلی کتابفروشی بر تأمین امنیت روحی و آسایش مردم بناست. آیا تعطیلی کتابفروشی نادیده انگاشتن به آرامش روانی جامعه نیست؟ آیا مردم به غیر از غذای جسم به غذای روح احتیاج ندارند؟

در شرایط عادی به علت مشکلات عدیده اقتصادی در کتابفروشی­‌ها همانند خواب سرمایه، اجاره سنگین، گرانی کتاب و عوامل دیگر شاهد تعطیلی و یا ورشکستگی آن­ها هستیم. حال با تعطیلی­‌های اخیر این مشکل نیز بر دیگر مشکلات افزوده شد و آسیب جدی به کتابفروشی‌ها وارد کرد.

در این میان کتابفروشی­‌ها در رعایت کردن پروتکل­‌های بهداشتی در زمان فعالیتشان اهتمام جدی داشته‌اند؛ چه در ضدعفونی کردن فضای فروشگاه و چه در زمان تحویل کالا به مشتری، شیوه­‌های نظافتی را رعایت می­کنند. کما اینکه در کشورهایی اروپایی از جمله فرانسه، بلژیک و سوییس کتابفروشی جز کسب و کارهای ضروری قرارگرفته‌­اند و تجربه نشان داده حضور مشتریان در کتابفروشی‌­ها همراه با تجمع نبوده، درصورتی که انعکاس اخبار تجمعات مردم و صف‌­های طولانی در فروشگاه‌­های مواد غذایی توسط رسانه‌­ها بر کسی پوشیده نیست.

لذا انجمن کتابفروشان خوشه به نمایندگی از بیش از یکصد کتابفروشی در سراسر کشور اعلام می­‌دارد، انتظار آن است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی این حوزه نسبت به مسئله اهتمام بیشتری داشته و در مواجه با اینگونه تعطیلی‌­ها از سوی ستاد کرونا تدابیر لازم را به کار گیرد تا از این پس شاهد تعطیلی‌­های بی ضابطه در این موضوع نباشیم.