همایون ارشادی از بازیگران سینما در تازه ترین نشست های تاریخ شفاهی موزه سینما از احساس دین خود به مرحوم عباس کیارستمی برای ورودش به عرصه بازیگری سخن گفت.

همایون ارشادی در تازه‌ترین نشست‌های تاریخ شفاهی موزه سینما با بیان اینکه از کودکی با سینما آشنا بوده است، گفت: در کودکی آبادان زندگی می‌کردم. همانطور که می دانید شرکت نفت آبادان در آن سال‌ها سینمایی داشت که از مجهزترین سینماهای ایران بود و بیشتر در آن فیلم‌های مصری نمایش داده می‌شد اما یک شانس هم داشتیم که به خاطر سینما تاج آبادان فیلم‌هایی به زبان اصلی هم نمایش داده می‌شد و با توجه به اینکه در آن زمان تفریح زیادی نداشتیم بیشتر به سینما می‌رفتیم. یادم می‌آید که جمعه صبح‌ها هر هفته برای دیدن فیلم‌ها به سینما می‌رفتیم بدین ترتیب از کودکی با سینما آشنا بودم.

از شاهد ازدواج بودن تا بازیگر سینما شدن!

وی ادامه داد: اوج آشنایی من با سینما در دوران دانشجویی‌ام در ایتالیا اتفاق افتاد در زمان انقلاب فرهنگی فرانسه که فیلم‌ها بیشتر فرهنگی- سیاسی بود و ما اغلب هفته‌ای سه چهار بار برای دیدن فیلم‌ها به سینما می‌رفتیم و حُسن سینمارفتن ما در آن زمان‌ها این بود که بعد از سینما درباره فیلم‌ها بحث می‌کردیم.

ارشادی در پاسخ به پرسش زنده یاد زاون قوکاسیان مبنی بر اینکه شنیده شده اولین بار در سینما با فیلم تهمینه میلانی ایفای نقش داشتید؟ گفت: با محمد نیک بین در خیابان گرگان همسایه بودم و اتفاقی در آمریکا همدیگر را دیدیم و یک روز باهم با یک پرواز به ایران برگشتیم. زمانیکه محمد نیک بین با تهمینه میلانی ازدواج کردند من یکی از شاهدان ازدواج آنها بودم. بعد از چندماه یک روز خانم میلانی به من زنگ زد و گفت یک فیلم دارم به نام «کاکادو» برای بازی می‌آیی من هم رفتم و درآن فیلم با محمد نیک بین همبازی شدیم.

بسیاری از نقش‌ها را به خاطر رفاقت پذیرفتم

وی درباره همکاری‌اش با مرحوم عباس کیارستمی نیز توضیح داد: وارد شدنم به سینما را مدیون عباس کیارستمی هستم و ماندن من در سینما درواقع با فیلم ایشان بود. خیلی‌ها با فیلم‌های ایشان وارد سینما شدند اما کارشان را ادامه ندادند و همان یک نقش را ایفا کردند.

ارشادی خاطرنشان کرد: خیلی از کارهایی را که در سینما پذیرفتم به خاطر رفاقت بوده است و اگر می‌خواستم از روی حرفه گری انتخاب کنم شاید در برخی‌ها بازی نمی‌کردم.

وی با بیان اینکه بازیگر کسی است که بتواند همه نقش‌ها را ارائه دهد، گفت: از نظر من بازیگری یک علم است. در مورد نقش‌هایی که ایفا می‌کنم ابتدا به این موضوع فکر می‌کنم که آن نقش باید در وجودم باشد تا بتوانم آنرا اجرا کنم درغیر این صورت از عهده آن بر نمی‌آیم. به عنوان مثال، اگر به من می‌گفتند باید نقش یک آدمکش را بازی کنی من قطعاً نمی‌توانستم. در این چارچوب به نظر من پرویز پرستویی یکی از بهترین بازیگران سینمای ایران است زیرا از عهده همه نقش‌ها به خوبی برمی‌آید.

انتظار نداشتم در سینما باقی بمانم اما …

ارشادی با اشاره به اینکه کارش را در سینما به شکل حرفه‌ای با فیلم «طعم گیلاس» شروع کرده است، بیان داشت: در ابتدا انتظار نداشتم در سینما باقی بمانم همانطور که می‌دانید در فیلم‌های آقای کیارستمی اغلب نابازیگرها ایفای نقش می‌کردند و آنها معمولاً همان یک بازی را داشتند و دیگر ادامه نمی‌دادند به همین دلیل من هم تصور می‌کردم با همان یک فیلم حضورم در سینما تمام می‌شود اما بعد از آن ادامه دار شد در فیلم‌های عشق گمشده، درخت گلابی نیز حضور داشتم.

وی ادامه داد: در ابتدا نقش‌ها کمی کلیشه‌ای بود و بیشتر نقش یک روشنفکر یا مهندس را به من می‌دادند و بعدها نقش‌های دیگری هم پیشنهاد شد. من از آن دسته بازیگرهایی بودم که برایم خیلی مهم نبود که کارگردان بعدی که می‌خواهم در فیلمش ایفای نقش داشته باشم چه کسی باشد اینکه از من خواسته بود تا در فیلمش بازی کنم برایم اهمیت داشت زیرا تصورم این بود که من را لایق دانسته تا نقش مورد نظر را بازی کنم.

جنگ همیشه تنفر نیست

ارشادی درباره حضورش در فیلم «ملکه» ساخته محمدعلی باشه آهنگر نیز نیز توضیح داد: در فیلم ملکه در نقش یک افسر عراقی در خاک عراق بودم و داستان درباره یک دیده بان بود. بدین شکل که در سکانسی دیده بان باید می‌گفت که من کجا هستم تا با موشک من را بزنند اما او با فاصله بیشتری آدرس می‌دهد تا موشک به من نخورد و این نشان می‌دهد که جنگ همیشه تنفر نیست.

وی با اشاره به اینکه عشق به سینما او را در سینما نگه داشت، گفت: در سینما بیشتر از روی علاقه کار کردم البته گاهی هم جنبه‌های مادی آن برای گذران زندگی نیز مطرح بوده اما من درحدود ۱۵ فیلم کوتاه برای جوان‌ها کار کردم و حتی از جیب خودم هم برای آنها گذاشتم زیرا به این کار عشق داشتم و می‌دانستم جوانی که از من خواسته تا در فیلمش بازی کنم اولین کارش است و برایش اهمیت دارد بنابراین حضورم به احترام کسی بوده که وارد این حرفه شده و برایم جنبه مادی آن مهم نبوده است.

ارشادی در پایان یادآور شد: همیشه از اینکه یکی از آن ارکان کوچکی باشم که به جوانی که می‌خواهد وارد سینما شود کمک کنم، لذت برده ام و این کار را ادامه می‌دهم.

گفتگوی تاریخ شفاهی موزه سینمای ایران با همایون ارشادی سال ۱۳۹۰ انجام و ضبط شده است که اجرای آن را زنده یاد زاون قوکاسیان بر عهده داشته است. این گفتگو امروز ۵ فروردین سال ۱۴۰۰ همزمان با زادروز هنرمند پیشکسوت سینما و تلویزیون «همایون ارشادی» برای اولین بار منتشر شده است.

موزه سینمای ایران به عنوان مجموعه‌ای فرهنگی و تاریخی که روایتگر سیر تاریخ و تحولات سینمای ایران است خود را موظف می‌داند نظرات و دیدگاه‌های سینماگران باتجربه و پیشکسوت را جمع آوری کرده تا نسل‌های آینده با نگاه و مسیر زندگی و نحوه خلق وشکل گیری آثار هنرمندان و صاحب نظران هنر سینما آشنا شوند. انتشار این مطالب به معنای تایید و یا رد نظر اشخاص نیست و صرفاً جنبه پژوهشی و ضبط تاریخ شفاهی داشته وهدف پرداختن به سرگذشت و تاریخ سینمای ایران است.