فیلم علمی- تخیلی «ای.تی.» با عبور از سد رقبای قدری چون «پارک ژوراسیک» و «آرواره‌ها» عنوان بهترین فیلم «استیون اسپیلبرگ» از دید منتقدان را به خود اختصاص داده است.

استیون اسپیلبرگ کارگردان، تهیه‌کننده و فیلمنامه‌نویس سرشناس هالیوودی و یکی از پولسازترین فیلمسازان تاریخ سینماست که در نزدیک به ۶ دهه فعالیت هنری خود تقریبا به هیچ جایزه‌ای رحم نکرده و نامش در فهرست برندگان هر جایزه سینمایی هست از اسکار، بفتا و گلدن گلوب گرفته تا جشنواره ونیز، جشنواره کن، موسسه فیلم و انجمن کارگردانان آمریکا.

اسپیلبرگ در سال ۱۹۴۶ در شهر سینسیناتی ایالت اوهایو متولد شد و دوران نوجوانی را در آریزونا گذراند. وی در اواخر دهه ۶۰ میلادی به عنوان یکی از جوانترین فیلمسازان تلویزیونی با استودیو فیلمسازی یونیورسال همکاری کرد. فیلم تلویزیونی تحسین شده دوئل (۱۹۷۲) بود که به اسپیلبرگ شانس کارگردانی برای سینما را داد و وی را در مسیر تبدیل به یکی از بزرگترین غولهای فیلمسازی تاریخ این صنعت قرار داد.

اسپیلبرگ امروزه به عنوان یکی از پیشگامان دوره هالیوود نو یا سینمای پساکلاسیک آمریکا و یکی از پرفروش‌ترین فیلمسازان تاریخ سینما شناخته می‌شود که فیلم‌هایش تاکنون در مجموع بیش از ۱۰ میلیارد دلار در گیشه جهانی فروش کرده‌اند.

فیلم‌شناسی اسپیلبرگ؛ ملغمه‌ای از ژانرهای مختلف

آثار اسپیلبرگ از حیث تنوع، گوناگونی چشم‌نوازی دارند و موضوعات و ژانرهای مختلفی را دربرمی‌گیرند؛ وی در فیلم آرواره‌ها (۱۹۷۵) به کاوش ترس‌های قدیمی و ریشه‌دار بشر پرداخت و در فیلم‌هایی چون برخورد نزدیک از نوع سوم (۱۹۷۷) و ای.تی. (۱۹۸۲) شگفتی‌ کودکانه‌ای از عجایب این جهان و دنیای ورای آن را به مخاطب پیشکش کرد. این کارگردان همه فن حریف، در فیلم مهاجمان صندوق گمشده (۱۹۸۱) و ایندیانا جونز و معبد مرگ (۱۹۸۴) به سراغ ژانر ماجراجویی رفت، در هوک (۱۹۹۱) سینمای فانتزی را امتحان کرد و در پارک ژوراسیک (۱۹۹۳) و دنباله‌اش، پارک ژوراسیک: دنیای گمشده (۱۹۹۷)، ژانر اکشن و ترسناک را.

اسپیلبرگ در ساخت فیلم‌های تاریخی هم دستی بر آتش دارد: درام فهرست شیندلر (۱۹۹۳) از او، درباره تاجری که در صدد نجات یهودیان از چنگال نیروهای نازی برمی‌آید،‌ ۷ جایزه اسکار برد و اولین جایزه بهترین کارگردانی را برای اسپیلبرگ به ارمغان آورد. وی در سال ۱۹۹۸ نیز با فیلم نجات سرباز رایان فضای جنگ جهانی دوم برای سربازان آمریکایی مستقر در اروپا را به تصویر کشید و بار دیگر برنده اسکار بهترین کارگردان شد. این فیلمساز سرشناس در طول فعالیت حرفه‌ای خود به سراغ اقتباس از آثار ادبی هم رفت و در این ژانر رنگ ارغوانی (۱۹۸۵) و امپراطوری خورشید (۱۹۸۷) را ساخت.

سینما در قرن بیست و یک هم شاهد اکران شاهکارهای اسپیلبرگ بود؛ وی در سال ۲۰۰۱ فیلم علمی- تخیلی هوش مصنوعی را ساخت که ایده اولیه آن از استنلی کوبریک بود. از فیلم‌هایی که در سالهای بعد کارگردانی کرد می‌توان به فیلم علمی- تخیلی و ماجراجویی گزارش اقلیت (۲۰۰۲) و مونیخ (۲۰۰۵) اشاره کرد. وی در سال ۲۰۰۸ کارگردانی فیلم ایندیانا جونز و قلمرو جمجمه بلورین را برعهده گرفت و در سال ۲۰۱۱ انیمیشن ماجراهای تن تن را ساخت. اسپیلبرگ در سال ۲۰۱۱ یک فیلم دیگر هم به عنوان اسب جنگی ساخت که توجه و تحسین منتقدان را به خود جلب کرد و نامزد ۶ جایزه اسکار شد.  

این کارگردان آمریکایی یک سال بعد پروژه سینمایی لینکلن را کلید زد که در آن دنیل دی لوییس نقش آبراهام لینکلن رئیس‌جمهوری اسبق آمریکا را بازی می‌کرد. این فیلم درام یکی از مورد انتظارترین و دیدنی‌ترین فیلم‌های زمان خودش بود که در نهایت نامزد ۱۲ جایزه اسکار شد و دو جایزه برد.

اسپیلبرگ سال ۲۰۱۷ در درام تاریخی پُست یک بار دیگر با تام هنکس به عنوان بازیگر اصلی همکاری کرد و او را در کنار مریل استریپ قرار داد. این فیلم درباره تلاش های ناشر و دبیر روزنامه واشنگتن پست برای انتشار بخشی از اسناد محرمانه پنتاگون درباره مداخله نظامی در ویتنام است. فیلم پست علاوه بر موضوع پنهانکاری‌های دولت فدرال، به مساله رفتار با زنان در محیط کار نیز می‌پردازد. ارمغان این فیلم برای اسپیلبرگ نامزدی برای گلدن گلوب بهترین کارگردانی و نامزدی اسکار بهترین فیلم بود.

این فیلمساز معروف در سال ۲۰۱۸ با فیلم بازیکن شماره یک آماده به ژانر اکشن- ماجراجویی برگشت. این فیلم که براساس رمانی پرفروش به همین نام اثر ارنست کلاین ساخته شد، داستان یک نوجوان یتیم و دوستانش را بازگو می‌کند که در تلاش برای برد یک بازی واقعیت مجازی هستند که بازیکنان -و بینندگان- را به دنیای اسطوره‌های فرهنگ عامه در دهه ۸۰ فرو می‌برد. بازیکن شماره یک آماده نیز به یکی دیگر فیلمهای گیشه پسند سال تبدیل شد و در عرض تنها سه هفته نزدیک به ۵۰۰ میلیون دلار در گیشه جهانی فروش کرد.

پیروزی یک آدم فضایی بر کوسه‌ها و دایناسورها

با توجه به آنچه تاکنون از کارنامه پربار اسپیلبرگ برشمردیم، به جرات می‌توان گفت چند نسل مختلف با فیلمهای او بزرگ شدند. اگرچه برخی از این فیلم‌ها، مثل هوش مصنوعی، خیلی مورد تمجید قرار نگرفتند اما بسیاری از شاهکارهای این کارگردان محبوبیت جهانی دارند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی چیت شیت (Cheatsheet) فهرست فیلم‌های محبوب اسپیلبرگ آنقدر بلندبالاست که طرفداران این کارگردان از این که بدانند کدام فیلم او بهترین نقدها را دریافت کرده غافلگیر خواهند شد. عموم سینمادوستان فیلم آرواره‌ها را بهترین اثر اسپیلبرگ می‌دانند چون برای او شهرت جهانی به ارمغان آورد و هنوز بعد از نزدیک به ۵۰ سال، یکی از ده فیلم پرفروش تاریخ سینماست. برخی نیز باور دارند این عنوان شایسته فیلم پارک ژوراسیک است که پرفروش‌ترین فیلم کارنامه اسپیلبرگ بوده و سه جایزه اسکار دریافت کرده است.

اما امتیازات ثبت شده در وبسایت راتن تومیتوز چیز دیگری می‌گوید؛ براساس داده‌های منتشر شده در این سایت، فیلم ای. تی. موجود فرازمینی با امتیاز ۹۸ درصدی، بهترین فیلم کارنامه هنری اسپیلبرگ از نگاه منتقدان است. ای. تی. که در سال ۱۹۸۲ روی پرده سینماها رفت داستان جوانه زدن و به ثمر رسیدن رابطه‌ای دوستانه میان پسری نوجوان و یک موجود فضایی گمشده را روایت می‌کند.

این فیلم تا سالها پرفروش‌ترین فیلم سینماها بود. با توجه به ترکیب جلوه‌های ویژه شگفت انگیز، موسیقی فراموش نشدنی و داستان جذاب و دلنشین، عجیب نیست که چنین نقدهای مثبتی از سوی منتقدان دریافت کرده باشد.

سایت راتن تومیتوز نقدهای سینمایی را از سراسر جهان گردآوری کرده و براساس آنها به هر فیلم از ۱۰۰ درصد امتیاز می‌دهد، بنابراین امتیاز ثبت شده در این سایت نشان می‌دهد چند درصد منتقدان یک فیلم را تحسین کرده‌اند.

اسپیلبرگ که تاکنون بیش از ۳۰ فیلم را کارگردانی کرده است، همچنان موضوعاتی جدیدی برای کاوش و ارائه به مخاطب کشف می‌کند. فیلم بعدی او بازسازی فیلم کلاسیک داستان وست ساید (۱۹۶۱) است که اولین فیلم موزیکال این کارگردان خواهد بود. نسخه بازسازی شده داستان وست ساید به کارگردانی استیون اسپیلبرگ و بازی انسل الگورت، آریانا دبوز و ریچل زیگلر، ۱۰ دسامبر ۲۰۲۱ (۱۹ آذر ۱۴۰۰) اکران می‌شود تا خود را به فصل جوایز سینمایی برساند.