در روزهایی که به دلیل شیوع کرونا، افق روشنی برای اجرای تئاتر وجود ندارد، مدیر تماشاخانه «سنگلج» تصمیم گرفت از این وضعیت مبهم به عنوان نوعی فرصت بهره ببرد و حالا مشغول برنامه‌ریزی برای آموزش نمایش‌های ایرانی، تکمیل تاریخچه این تماشاخانه قدیمی و فراخوانی برای دعوت از اجراهای آنلاین است.
پریسا مقتدی هم مانند دیگر مدیران سالن‌های تئاتر در تعطیلات کرونایی، برنامه‌هایی همچون سرویس و تعمیرات دستگاه‌های فنی سالن را در دستور کار خود قرار داد؛ برنامه‌هایی که همزمان با اجرای نمایش‌ها، شدنی نیست ولی به موازات این، مشغول طراحی ایده‌های دیگری هم هست که آنها را در گفتگو با ایسنا تشریح کرد.

این مدیر هنری سخن خود را از وضعیت غیر قابل پیش‌بینی تئاتر آغاز کرد. او به ایسنا گفت: در این شرایط، هیچ افق روشنی نداریم و همین وضعیت، برنامه‌ریزی را بسیار دشوار می‌کند. البته ما سعی کردیم تعمیرات فنی را انجام دهیم زیرا همزمان با اجرای نمایش‌ها، نمی‌توان چنین اقداماتی انجام داد.

او از تکمیل تاریخچه تماشاخانه قدیمی «سنگلج» به عنوان دیگر فعالیت خود در این روزها نام برد و افزود: خوشبختانه همکاران قبلی، گردآوری تاریخچه تماشاخانه را آغاز کرده بودند و ما مشغول اصلاح و تکمیل اطلاعات آن هستیم و برای این منظور با هنرمندان مختلف هم تماس برقرار کرده‌ایم تا اسناد و عکس‌هایی را که دارند، در اختیارمان قرار دهند.

این مدیر هنری افزود: این کار باید زودتر از اینها انجام می‌شد ولی خوب است که حالا در دست اقدام و قرار است نتیجه آن از طریق سایت ایران تئاتر در اختیار عموم قرار بگیرد.

مقتدی در ادامه با یادآوری اطلاعیه‌های سازمان بهداشت جهانی درباره بازگشت احتمالی ویروس کرونا در فصل سرما اضافه کرد: بر اساس این اطلاعات، حتی اگر این ویروس در این مقطع کنترل شود، احتمال جهش و بازگشت آن در فصل سرما وجود دارد به همین دلیل ممکن است برنامه‌ریزی اجراهای ما دوباره دچار مشکل شود.

این هنرمند تئاتر خاطرنشان کرد: هرچند ماهیت تئاتر به زنده بودن و رو در رو بودن آن با مخاطب است ولی اگر بار دیگر با بازگشت ویروس کرونا رو به رو شویم، باید تمهیداتی داشته باشیم تا بتوانیم چراغ تئاتر را روشن نگه داریم؛ تمهیداتی از جنس فعالیت‌های مجازی‌گونه تا اجرا با توجه به اصول فاصله‌گذاری اجتماعی، هرچند از ماهیت تئاتر دور می‌شویم.

مقتدی اجرای این تمهیدات را نیازمند ایجاد زیرساخت‌های لازم دانست و توضیح داد: اجرای همین تمهیدها هم نیازمند بسترسازی مناسب است و قطعا زمان می‌برد. بنابراین شاید بد نباشد در این فاصله به این موضوعات هم بیندیشیم و در همین راستا جلساتی با آقای آشنا مدیر اداره کل هنرهای نمایشی داشته‌ایم و ایشان نیز گفت و گوهایی با مسئولان آی تی وزارتخانه انجام داده‌اند.

او در ادامه از احتمال انتشار فراخوانی برای دعوت از اجراهای آنلاین و نمایش‌هایی که متناسب با اصول فاصله‌گذاری اجتماعی باشند خبر داد و افزود: ممکن است از گروه‌هایی که تمایل به اجراهای آنلاین دارند، دعوت کنیم آثار خود را پیشنهاد بدهند. البته این ایده بیشتر درباره نمایش‌هایی است که اجرایشان به دلیل کرونا، نیمه‌کاره مانده و اگر بتوانند آثار خود را با فضای آنلاین تطابق دهند، می‌توان به ادامه اجرایشان فکر کرد. البته در کنار اینها می‌توان به تولیدات جدید هم اندیشید منتها گروه‌ها باید از اول در انتخاب متن، میزانسن‌ها، طرای صحنه و … مختصات مناسب را در نظر بگیرند.

مقتدی سپس از برنامه‌ریزی برای آموزش و پژوهش در زمینه نمایش‌های ایرانی به عنوان دیگر طرح خود سخن گفت و اضافه کرد: شرایط فعلی، موقعیت مناسبی است برای آموزش آنلاین نمایش‌های ایرانی بویژه که متاسفانه در دانشگاه‌های هنری ما جای این آموزش‌ها خالی است. به همین دلیل تصمیم داریم از استادان اهل فن دعوت کنیم تا با این آموزش‌ها، خلاء آموزش دانشگاهی ما را پر کنند. اگر در این زمینه به نتیجه قطعی برسیم، در کنار آموزش‌های آنلاین، تصاویری هم به صورت ضبط شده خواهیم داشت تا این آموزش‌ها ماندگار شود.

این مدیر هنری، استفاده از ظرفیت‌های تئاتر محیطی را، راهکاری دیگر در روزهای کرونایی دانست و توضیح داد: خوشبختانه ماهیت نمایش‌های ایرانی با فضای باز همخوان است و در طول تاریخ هم برخی از گونه‌های نمایشی ما اصولا در فضای باز اجرا می‌شده‌اند. البته اجرای این ایده، نیازمند همکاری و کمک شهرداری است تا بتوانیم از پتانسیل‌های مکان‌های عمومی که گردش هوا در آنها وجود دارد، استفاده کنیم.

او خاطرنشان کرد: همه این ایده‌ها در حال بررسی، گفتگو، ارایه پیشنهاد و طرح در وزارت بهداشت است ولی زمان مناسبی برای اندیشیدن به این گونه دغدغه‌هاست تا دوباره غافلگیر نشویم.

مقتدی با اشاره به بحران جهانی تئاتر ابراز تاسف کرد: در خبرها خوانده‌ایم که تئاتر لندن به دلیل مشکلات مالی، در آستانه تعطیلی همیشگی است. هرچند در بحران کرونا بسیاری از مشاغل در سراسر جهان، وضعیت دشواری پیدا کرده‌اند ولی چون تئاتر کاملا وابسته به مخاطب است، بحران جهانی آن بیش از دیگر مشاغل، خود را نشان می‌دهد به طوری که هنرمندان در سراسر جهان، نگران بازگشت این ویروس و آسیب‌های جدی آن به حوزه فرهنگ و هنر هستند.

این هنرمند ابراز تاسف کرد: معمولا در مواقع بحرانی، تجربیات دیگر کشورها را مطالعه می‌کنیم ولی از آنجا که همه در مورد ویروس کرونا، وضعیت مشابهی داریم، همه کشورها مشغول یافتن راهکاری برای حل این مشکل هستند که هنوز هم به نتیجه‌ای نرسیده‌اند.

او اضافه کرد: سر و سامان دادن به تئاتر در این وضعیت، ظاهرا سخت و حتی نشدنی می‌نماید ولی مانند هر بحران دیگری که در زندگی‌مان با آن رو به رو شده‌ و برایش راه حلی یافته‌ایم، راه عبور از کرونا را هم باید پیدا کنیم. آنچه درباره اجراهای آنلاین گفتم، به معنی جایگزینی اجراهای همیشگی تئاتر نیست و با عادی شدن وضعیت، حتما به روال همیشگی کارهای خود برمی‌گردیم ولی امیدواریم راه‌حل هایی برای تکرار این موقعیت بیابیم چون در حال حاضر این امید هست که قرنطینه برطرف شود و سالن‌ها باز شوند ولی همین که آغاز به کار کنیم و کمی پیش برویم، ممکن است دوباره با بازگشت ویروس رو به رو شویم.